Mrežni pojmovnik

Ruter

-mrežni usmjerivač-


Ruter se na mrežnim dijagramima predstavlja krugom sa 4 strelice od kojih dve ulaze, a dve izlaze iz njega. 

Ruter ili mrežni usmerivač (Router) je računarski uređaj koji služi za međusobno povezivanje računarskih mreža. On ima funkciju da za svaki paket podataka odredi putanju - rutu kojom treba taj paket da ide i da taj isti paket proslijedi sljedećem uređaju u nizu.
Iako su najčešće ruteri posebni uređaji, oni su u suštini računari čiji su softver i hardver specijalizovani za namjenu da povezuju više mreža

Moglo bi se reći da ruter ima dvije podjednako važne uloge, jedna je da poveže različite mreže, a druga uloga je da odabir linije (rute) za prenos podataka.

Mjesto rutera u međumrežnom povezivanju 



Mjesto rutera u TCP/IP modelu

vidi modeli OSI i TCP/IP protokola

Način rada
Preciznija definicija rutera je računarski mrežni uređaj koji povezuje podmreže.

Tih dvije ili više podmreža ne moraju da odgovaraju fizičkim priključcima na ruteru, jer jedan priključak na ruteru može imati više logičkih adresa - interfejsa.

Ruteri imaju 2 (ili više) fizička porta.  Jedan je ulazni (prihvatni), a drugi izlazni (port slanja). U stvari, svaki port je dvosmjeran i može da primi ili uputi informaciju. Kada port primi informaciju, poziva se softver (routing process) za određivanje maršrute . Ovaj softver analizira zaglavlje (heder) poruke i na osnovu nađene adrese i tablice maršrute (koja je u njgovoj bazi podataka) nalazi izlazni port sa koga se poruka šalje slijedećem ruteru. (Može se desiti da podaci brže stignu na izlazni port, nego što mogu da se proslede. Tada se smeštaju u red ( input queue ). Ako se red prepuni, podaci mogu biti izgubljeni i tada ruter ponavlja slanje poruke.

Ruter na osnovu tabele rutiranja (routing table) za svaki primljeni mrežni paket određuje na koji ga interfejs prosjleđuje. Osim statički upisanih ruta, ruteri takođe mogu i da dinamički određuju izlaze na osnovu informacija koje dobiju od drugih rutera.
Ruteri takođe mogu da u paketu koji prosljeđuju promjene podatak o pošiljaocu, tako da je stvaran pošiljalac nevidljiv izvan svoje mreže. Taj se postupak naziva preslikavanje adrese (Name Address Translation), ili skraćeno NAT.

Tipovi rutera

Softverski ruteri
Na serverima opremljenim serverskim operativnim sistemima koji imaju barem dva mrežna priključka moguće je instalirati ruterski softver. Tada će taj server određivati kuda paketi sa tih (pod)mreža idu dalje.
Na primjer, na Windows serveru moguće je pokrenuti Routing and Remote Access ruter.

Hardverski ruteri
Svaki od hardverskih rutera je u suštini kompjuter, jer u sebi poseduje određeni softver. Neki ruteri poseduju i prave operativne sisteme u sebi.

Ruteri kod Internet provajdera (ISP ruteri)


Ilustracija pokazuje poziciju ISP rutera

Ovi ruteri čine osnovu Interneta. Namjenjeni su za kontrolu saobraćaja između provajdera (edge routers), ali i u okviru same mreže provajdera (core routers). Kor ruteri se nalaze na samim osnovama Interneta (Internet back bone).

Korporacijski ruteri
Ovi ruteri se uglavnom nalaze po većim firmama. Oni uglavnom imaju više funkcija:

D-Link bežični kućni ruter

* obezbjeđuju povezanost sa drugim mrežama, odnosno Internetom,
* rade distribuciju saobraćaja radi ravnomernog opterećenja mreže,
* obezbeđuju rezervni izlaz sa mreže (tzv. bekap rutu)

Kućni ruteri i ruteri za male kancelarijske mreže


Ovo su ruteri sa kojima se srećemo u manjim mrežama (Small and Home Office - SOHO). Najčešće je njihova jedina funkcija da povežu kućnu/kancelarijsku mrežu sa Internetom preko provajdera. Oni vrlo često vrše i preslikavanje adresa, a ponekad je na njima instaliran i DHCP server. Takođe, neki mali ruteri u sebi imaju ugrađene i dodatne mrežne utičnice, tako da vrše i ulogu mrežnog sviča.

U malim lokalnim mrežama (LAN) ruter se obično postavlja da bude veza između same mreže i Interneta. Tako na primer ADSL ruter služi kao veza između kućne mreže i mreže Internet provajdera do koje ruter dolazi preko ADSL veze.
Ruter se postavlja kao podrazumjevani izlaz sa mreže (Default Gateway).

Ukoliko se konekcija ka internet provajderu ostvaruje preko ADSL veze, onda se takav ruter naziva ADSL ruter.

Ukoliko ruter omogućava i bežično povezivanje na njega, radi se o bežičnom ruteru - u žargonu vajrles ruter (wireless router)

 

Glavni proizvođači rutera:

Alcatel-Lucent
Asus
Avaya
Belkin
Brocade
Buffalo

Cisco Systems
D-link
Extreme Networks
Fujitsu
Huawei
Juniper Networks

Netgear
TP-Link
UTStarcom
ZTE
ZyXEL
...

 

Jednostavno možete provjeriti preko kojih rutera Vaš mrežni paket putuje do odredišta  zadavanjem komande TRACERT odredište

 

 Primjer TRACERT www.wikipedia.org